Selçuk Üniversitesi'nde, kanser tedavisinde devrim yaratacak bir proje hayata geçirildi. Bilim ve Teknolojide Avrupa İşbirliği Kuruluşu (COST) ve TÜBİTAK tarafından onaylanan proje, mevcut kanser ilaçlarının yan etkilerini minimize etmeyi hedefliyor. Proje yürütücüsü Prof. Dr. Mustafa Yılmaz liderliğinde yürütülen çalışma, nano teknolojiyi kullanarak ilaçları doğrudan kanser hücrelerine taşımayı amaçlıyor. Yıllardır süren nano-sepet teknolojisi araştırmaları, biyo uyumlu polimerlere bağlanan ve hedefli ilaç taşıyan nano boyutlu moleküllerin geliştirilmesini sağladı. Bu yenilikçi yaklaşım, geleneksel kanser ilaçlarının neden olduğu ishal, saç dökülmesi ve iştahsızlık gibi istenmeyen yan etkileri önemli ölçüde azaltacak. Proje kapsamında geliştirilen ilaçlar, kanser kök hücrelerinde bulunan reseptörlere bağlanarak hücre içine giriyor ve yavaş bir salınımla kanser hücrelerinin ölümüne yol açıyor. Bu "akıllı ilaç" sistemi, ilacın sadece kanser hücrelerini hedef almasını sağlayarak sağlıklı dokulara zarar vermesini engelliyor.
Hedefli İlaç Tedavisi: Yeni Bir Dönüm Noktası
Projenin en önemli özelliklerinden biri, kullanılan ilaçların floresans özelliğine sahip olması. Bu sayede, ilaçların vücuttaki hareketi ve kanser hücrelerine ulaşımı gerçek zamanlı olarak izlenebiliyor. Konfokal mikroskopi kullanılarak, ilacın kanser hücrelerine yerleşimi ve etkinliği kolaylıkla gözlemlenebiliyor. Bu izleme sistemi, tedavi sürecinin daha iyi anlaşılmasını ve optimize edilmesini sağlıyor. Prof. Dr. Mustafa Yılmaz ve ekibi tarafından yürütülen sentez çalışmaları Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü'nde gerçekleştiriliyor. İlaç yüklendikten ve tüm hazırlıklar tamamlandıktan sonra, biyolojik aktivite ve biyolojik çalışmalar Prof. Dr. Bahadır Öztürk liderliğindeki Tıp Fakültesi ekibi tarafından yürütülecek. Bu işbirliği, projenin başarılı bir şekilde tamamlanmasını sağlayacak önemli bir faktör.
Akıllı İlaç Sisteminin Mekanizması
Prof. Dr. Mustafa Yılmaz'ın açıklamalarına göre, yaklaşık 25 yıldır sürdürülen nano-sepet teknolojisi araştırmaları, bu projenin temelini oluşturuyor. Bu nano boyutlu moleküller, biyo uyumlu bir polimere bağlanarak ilaç taşıma kapasitesine sahip hale getiriliyor. İlaç yükleme işlemi sonrasında, bu nano-sepetler kanser hücrelerini hedef alacak şekilde tasarlanıyor. Hedefli ilaç, kanser hücrelerinin yüzeyindeki reseptörlere bağlanarak hücre içine giriyor. Daha sonra, ilaç yavaş bir salınımla kanser hücresini yok ediyor. Bu "akıllı" mekanizma, sağlıklı hücrelere zarar vermeden sadece kanser hücrelerini hedef alıyor ve böylece yan etkileri en aza indiriyor. Floresans özelliğine sahip olan bu ilaçlar, ışık yayarak konumlarının belirlenmesini sağlıyor ve tedavi sürecinin izlenmesini kolaylaştırıyor.
Araştırmanın Geleceği ve Etkisi
Bu proje, kanser tedavisinde yeni bir dönemin başlangıcını işaret ediyor. Mevcut kanser ilaçlarının yan etkilerini azaltarak yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen bu çalışma, Selçuk Üniversitesi'nin bilim dünyasına önemli bir katkı sunuyor. Projenin başarıyla tamamlanması, gelecekte daha etkili ve güvenli kanser ilaçlarının geliştirilmesine yol açacak. Bu çalışma, hem Türkiye'nin hem de dünya çapındaki kanser araştırmalarına yön verecek ve sayısız hastanın hayatını kurtaracak potansiyele sahip. Prof. Dr. Mustafa Yılmaz ve ekibinin çalışmaları, tıp alanında önemli bir gelişmeyi temsil ediyor ve umut ışığı yakıyor.